Franchise nedir? Bir şirketin işletme modelini, markasını, ürünlerini veya hizmetlerini başka bir kişi veya işletmeye belirli bir ücret karşılığında lisanslama veya devretme sürecidir. Franchise veren şirket, franchise alan kişi veya işletmeye belirli bir coğrafi bölge veya belirli bir süre için belirli bir marka veya işletme modeli altında işletme yapma hakkı verir.
Franchise sistemi, işletme sahiplerine bir işletme modelini veya markayı kullanma hakkı verirken, franchise veren şirket genellikle bir tür başlangıç ücreti, devamlı kira veya gelir payı gibi bir karşılık talep eder. Franchise veren, genellikle işletme modelinin ve markanın standartlarını, işletme süreçlerini, pazarlama stratejilerini ve diğer önemli detayları belirleyen bir franchise sözleşmesi sunar.
Franchise sistemi, hem franchise veren hem de franchise alan için çeşitli avantajlar sağlar. Franchise alanlar, kendilerine bir işletme modeli sunulduğu için işletme başlatma ve yönetme sürecindeki riskleri azaltır. Ayrıca, belirli bir marka altında işletme yaparak marka bilinirliğinden, pazarlama desteğinden ve işletme süreçlerinin hazır olmasından faydalanırlar. Franchise verenler ise kendi markalarını genişletme, büyütme ve daha fazla pazar payı kazanma fırsatı bulurlar.
Franchise modelleri, çeşitli sektörlerde kullanılabilir, örneğin restoranlar, perakende mağazalar, oteller, eğlence ve eğitim gibi farklı işletme türlerinde franchise fırsatları bulunabilir.
Franchise Veren Firmalar
Franchise veren firmalar, sektörlere, coğrafi bölgelere ve franchise almak isteyen kişilerin taleplerine göre oldukça çeşitlilik gösterebilir. Bu nedenle, en güncel ve kapsamlı liste için franchise danışmanlık firmalarının web sitelerini veya franchise fuarlarını ziyaret etmek, işletme haberleri ve dergilerini takip etmek veya ilgili sektörlere özel kaynaklardan bilgi almak faydalı olabilir.
Türkiye'de birçok ulusal ve uluslararası şirket, franchise modeliyle işletme faaliyetlerini genişletmektedir. İşte Türkiye'de faaliyet gösteren bazı franchise veren firmalardan bazıları şunlardır;
- Yemek sektörü: McDonald's, Burger King, KFC, Domino's Pizza, Pizza Hut, Subway vb.
- Perakende sektörü: LC Waikiki, Migros, CarrefourSA, BİM, A101, Şok Market vb.
- Giyim ve moda sektörü: İpekyol, Mavi, Koton, DeFacto, Kigili, Kiğılı, vb.
- Güzellik ve kişisel bakım sektörü: Watsons, Gratis, Douglas, vb.
- Otomotiv sektörü: Shell, Opet, Petrol Ofisi, BP, vb.
- Eğlence sektörü: Cinemaximum, Simit Sarayı, Mado, Midpoint, vb.
- Eğitim sektörü: Bilfen, Final Okulları, Kültür Koleji, vb.
Yukarıda verilen örnekler, Türkiye'de franchise veren firmalara genel bir bakış sağlamak için verilmiştir ve daha pek çok firma bulunmaktadır.
